HOME LANGKAN KATO

  • Minggu, 8 Agustus 2021

Parilaku Jujur

Carito
Carito

PARILAKU JUJUR

Oleh: Rona Almos*

 

Nilai-nilai Budaya Minangkabau nan bakaik jo anti korupsi dapek kito liek dalam sebuah pituah Minangkabau yaitu  Lamak dek awak, katuju dek urang ‘Enak bagi kita, senang bagi orang lain’. Ungkapan di ateh iyolah ungkapan dalam pituah Minangkabau nan maajaan kito tetang tenggang raso.

Kato lamak pado pepatah di ateh mampunyoi makna tantang raso lamak. Sudah tu ado kato dek. Dek mampunyoi makna oleh. Selajutnya kito masuk kakato awak. Kato awak dalam pepatah di ateh marupokan pronomina persona pertama jamak nan sam maknanyo jo kito. Selain itu kato awak iolah urang nan mangecek jo urang lain tamasuak nan diajak mangecek.

Kini kito masuka kakato katuju. Kato katuju dalam pepatah tasubuik aratinyo iolah suko atau bisa juo diaratikan sabagai sanang. Nan tarakir kito masuak kakato urang. Kato urang nan dimukasuik dalam pepatah di ateh aratinyo iolah manusia nan marupokan kato ganti diri katigo nan indak tantu.      

Lamak dek awak bararti lamak dek awak, dan katuju dek urang bararti bisa ditarimo dek urang lain. Artinyo apo nan kito lakukan andaknyo disukoi dek urang banyak. Hal iko bakaik jo nilai anti babuek jaek sarato dapek dikaikkan jo anti korupsi nan apo bilo urang malakukan parilaku korupsi mako urang itu indak akan disukoi dek orang banyak. Indak sukonyo urang lain ateh apo nan alah kito lakukan bisa mambuek malu bagi urang nan malakukan tindakan korupsi tu.

Adaik Minangkabau selalu maajaan kito tantang nilai-nilau kajujuran. Kajujuran iolah sipaik nan mambantuak watak urang untuak acok malakukan karajo atau parilaku jo indak malangga norma hukum sarato norma agamo. Dalam pepatah adaik nan babunyi  dek ribuik rabah hilalang, di payo padi satangkai, iduik nan usah mangupalang, tak kayo berani pakai aratinyo iolah kabaranian nan mampunyoi parituangan sarato ujujur iolah modal utamo dalam kahidupan ko.

Kajujuran marupokan nilai utamo atau aka dari korupsi. Manuruik Undang-undang No. 31 tahun 1999 tatantang mambarantas tindak pidana korupsi, nan tamasuak dalam tindak pidana korupsi ko iolah satiok urang nan dikatagorikan malawan ukum, malakukan parilaku mama pakayo dirinyo surang, manguntuangkan dirinyo surang atau urang lain atau suatu korporasi, manyalahgunoan kawenangan maupun kasapakatan atau sarana nan ado dek inyo karajo jabatan atau kaduduakan nan dapek marugikan pitih negara atau parekonomian negara (Erlawarna, 2017).

Manuruik Komisi Pemberantasa Korupsi (KPK) sarato kemendikbud nilai-nilai positip nan arus dikambangkan manjadi nilai-nilai anti korupsi adolah jujur, disiplin sarato tanggunag jawab. Kato kajujuran basara dari kato jujur. Jujur dapek didepenisikan sabagai sabuah parilaku maupun ucapan nan luruih, indak baduto sarato curang. Dalam KBBI kato ujujur manganduang arati luruih hati; indak baduto aratinyo mangecek apo adonyo. Sabagai mano nan alah di tulih di ateh jujur marupoka nilai nan paliang utamo dalam anti korupsi karano tanpa adonyo kajujuran saurang indak akan mandapekan kapacayoan dalam barbagai hal, tamasuak dalam kahidupan sosial. Contoh parilaku jujur nan paling sederhana iolah bakato jujur, jujur dalam mangarajoan tugas sarato kawajiban, misalnya sabagai aparat panagak ukum ataupun sabagi masyarakaik umum kito sadar untuk mambayia pajak.

Urang nan indak jujur dalam iduiknyo akan mandapekan hukuman sosial nan barek. Di Minangkabau urang nan indak jujur indak akan dipicayoi lai apopun parilakunyo sarato keceknyo. Dalam sabuah pepatah Minangkabau ditutuan   sakali lancuang ka ujian, saumua iduik urang indak picayo makna dari pepatahko iolah sakali urang babauek indak jujur, mako sabagai ukum sosial saumua iduik inyo indak akan dipicayoi dek urang lain. Bantuak katidakjujuran nan ado dalam pepatah petitih di ateh sangaiklah banyak maknanyo sarupo maliang, manipu, baduto, sarato parangai nan lainnyo iolah korupsi.

*Dosen Sastra Minangkabau Unand


Wartawan : Rona Almos
Editor : bahren

Tag :#Langkan #Carito, #Minangkabau

Baca Juga Informasi Terbaru MinangSatu di Google News

Ingin Mendapatkan Update Berita Terkini, Ayu Bergabung di Channel Minangsatu.com