- Jumat, 4 Oktober 2019
KASIH PUTUIH DI TANGAN MAMAK

KASIH PUTUIH DI TANGAN MAMAK
Oleh: Fitri Sri Nengsih*
Minah anak gadih samato wayang di kaluarganyo. Bak kato papatah Minang sibungsu ndak kabaradiak lai, si tuo ndak ka bakakak, awak surang tunggak babeliang sibuyuang iyo siupiak iyo. Minah ko gadih paliang kamek di kampuangnyo. Banyak anak bujang nio maambiak Si Minah kajadi calon bini. Namun apo dayo, anak bujang di kampuang Minah rato-rato karajo ka sawah jo ka ladang. Untuak makan pagi jo siang se dapek lah alhamdulillah bak itulah kiro-kiro hiduiak anak bujang di kampuang Minah. Sadangkan Minah ko urang kayo rayo , basawah laweh jo mampuyoi parak bahektar laweh e. Ndak kahabih gai haratonyo tu sampai tujuah katurunan. Dek umua lah baansua gadih, adolah anak bujang nan tibo ka rumah Minah.
Syamsudir anak bujang yatim piatu. Inyo rajin pai ka surau jo manjadi guru mangaji di surau. Syamsudir anak bujang nan karajo nyo ka sawah jo manolongan mamanen lauak karambak urang. Suatu katiko datanglah Syamsudir ka rumah Minah nak maanbiak Minah ka manjadi calon bininyo.
“ Assalamu’alaikum pak, kadatangan ambo kasiko nio maambiak anak apak ka calon bini ambo pak”
“waalaikumsallam, kok mukasuik lah bakatoan , bia lah kami parundiangan dulu jo mamak si Minah. Beko kami agiah kaba ka nak Syamsudir.
“ kok baitu kato pak, ambo pamit untuak pulang dulu”
“ iyo nak”
Bisuaknyo bakumpualah sado kaluarga sarato niniak mamak di rumah orang tuo Minah. Alah tibo sadonyo ka rumah si Minah untuak mamparundiangan pinangan nan datang dari Syamsudir. Dibukak lah kato dek bapak si Minah tantang pinangan yang datang dari Syamsudir. Dari kaluarga nan lain lai katuju jo pinangan Syamsudir dek mandanga anaknyo lai elok laku jo rajin pulo baibah jo guru mangaji pulo di surau. Tapi adolah suaro nan manantang pinangan ko yaitu Mamak Minah.
“den ndak tarimo pinangan dari si Syamsudir ko doh. Kamanakan den surang ko padusinyo ndak ka den lapeh ka bujang nan ndak jaleh pancariannyo tu. Pokoknyo den malarang kalau inyo bajadi jo kamanakan den ko. “ baitu kato-kato dari mamak Minah. Mandaga kato baitu manjawek lah Bapak Minah ko” apo mukasuik Mamak tadi, inyo kan lai bakarajo tu, ka sawah jo karajo sambia-sambia nan lain. “ dek mandanga kato Bapak Minah tambah garang suaro mamak minah manjawek nyo.” Danga dek sutan, Syamsudir tu karajonyo hanyo ka sawah, kok lai basawah laweh baladang banyak nyo ndak baa dek den. Kok sawah sapiriang tu lai ka taagiah nyo kamanakan den ko makan dek nyo. Cubo lah cari urang nan saragi jo awak, kaluarga wak urang tapandang ndak ka sabandiang jo paja tu doh. Pokoknyo den ndak ka satuju, lai tadangan dek kalian sadonyo tu!”
Dek rundiangan manjadi kacau balau dek mamak Minah nan ndak katuju mambuek Minah tasuruik hatinyo untuak balaki samo Syamsudir. Pulanglah urang sadonyo, tinggalah Minah nan tamanuang di muko balek kamar nyo. Dipandang juo bungo nan hampia mati dek layua ndak basiram. Masuak lah amak Minah mancaliak Minah. ”Baa lah, baitu kaputusan nan diagiah dek mamak kau, amak sabagai urang tuo ndak bisa babuek banyak untuak kau doh nak, kok kau lai amuah dek mamak kau pulo nan ndak katuju.” ndak baa doh mak, lah samo denai bacando bungo tu , nan layua hampia mati bak itu pulo rasonyo badan diri ko mak. Baa kok mamak tu ndak katuju nyo mak, apo kurang Syamsudir tu lai mak?” saba lah kau nak, mungkin isuak tabukak pangana mamak kau tu, satuju nyo kau samo si Syamsudir, kini pabanyak sajo kau badoa, mintak ka Nan Kuaso, untuang bajodoh kau samo urang nan elok laku jo parangainyo.”
Minah nan salamoko manaruah raso ka bakeh Syamsudir, namun nyatonyo mamak nyo sandiri indak maizinkan kalau inyo balaki samo Syamsudir. Apo kahandak ka dilakukan dek Minah lai. Karano dalam adat Minangkabau, Mamak mampunyoi hak nan banyak kapado kamanakan. Sagalo kaputusan yang manyangkuik dalam masalah adaik haruih mamak nan manantukannyo.
Isuaknyo batamu lah bapak Minah samo Syamsudir untuak manyampaikan kaputusan nan lah dirundiangan samo kaluarganyo.” Nak Syamsudir , kadatangan ambo kasiko untuak manyampaikan kaputusan tantang pinangan Syamsudir ka anak ambo. Kapatang lah kami parundiangan dapek lah kato mufakaik bahwasannyo pinangan dari Syamsudir alun bisa kami tarimo, supayo lapang dado Syamsudir manarimonyo.” Kato Bapak Minah. Raso hilang nyawa di badan pak, sungguah ndak manyangko denai kok baitu kaputusan nyo. Apo nan salah di badan diri, apo ndak suko Bapak jo Minah ka denai ko. ?” bukan baitu nak , bukan tantang itu nak, Minah lai nio manjadi pandanpiang hiduik Syamsudir, namun Mamak nyo sandiri nan manulak kapusan ko, ambo ndak tau apo nan mambuek inyo ndak suko mancaliak nak Syamsudir.” Apokah Mamak Sati nan manantang kapusan itu pak?” kok Mamak Sati nan malarang lah tabayang dek denai pak, bararti masih mandandam Mamak tu ka denai” apo kanto nak Syamsudir ko, cubo lah jalehan apo ado pakaro antaro Syamsudir jo Mamak Sati tadi.” Iyo Pak , Mak Sati tu pernah datang ka ambo dan inyo nan ka ambiak denai manjadi calon untuak anaknyo si Laila. Namun awak sangkek tu alum taniaik untuak mambangun rumah tanggo dan ndak itu sajo doh pak, anak nyo sandiri ndak nio manjadi calon bini wak, ado katiko sanjo , kami batamu di jalan manuju ka musajik. Disampaikan nyo bahwa inyo lah ado urang nan inyo sukoi dan inyo nio kalau awak ndak manarimo pinangan dari Bapaknyo. Sajak itulah Mak Sati manaruah banci ka awak pak. “ Baitu kironyo nak Syamsudir, kan lah jaleh apo parsoalan nan tajadi antaro nak Syamsudir jo Mak Sati tadi. Kok baitu bari pamit Bapak pulang ka rumah dulu bia nak pak sampaikan iko ka rumah. “supayo ado batamu jalan tangah ateh persoalan ko.”
Bajalan lah bapak Minah dari rumah Syamsudir. Sambia bajalan takana-takana jo carito nan disampaikan Syamsudir ka dirinyo. Dek hati nak tanang pai lah bapak Minah manamui Mak Sati ka rumahnyo. Lah dikelok an kaki bajalan ka rumah Mak Sati, nampak lah Mak Sati nan sadang mambalah kayu di laman rumah nyo. “ assalamu’alaikum Mak Sati” “waalaikumsallam, apo garangan Sutan manamui ambo? “ ambo ka siko nak mancari kajalehan tantang pinangan Syamsudir ka Mak Sati.” Kato Bapak Minah. “ manga itu jo Sutan tanyoan, kan lah jaleh kalau ambo manantang pinangan tu, ambo ndak nio inyo manjadi pandampiang hiduik kamanakan ambo.” Kato Mak Sati ka Bapak Minah. “ ambo sabagai Bapak si Minah katuju kalau Syamsudir manjadi minantu, nan ambo sasali kini Mak Sati nan mancampua aduak an parsoalan Mak jo Syamsudir, ambo lah tau parsoalan apo antaro Mak Sati jo Syamsudir. Dek Syamsudir ndak manarimo pinangan anak Mak Sati mangko banci Mamak ka inyo” “iyo , dek itu ambo ndak nio inyo jo kamanakan den, inyo lah mambuek den malu sangkek tu. Pokoknyo sampai bilo pun den ndak ka marilakan kalau inyo manjadi sumando di Rumah Gadang urang Piliang. Bia den na kamancarian urang nan elok budinyo untuak kamanakan den tu.”
*Mahasiswa Sastra Minangkabau FIB Unand
Editor : bahren
Tag :# Langkan # curito #minang
Baca Juga Informasi Terbaru MinangSatu di Google News
Ingin Mendapatkan Update Berita Terkini, Ayu Bergabung di Channel Minangsatu.com
-
DEK KATO-KATO
-
SASAMPIK-SAMPIK BALAI ANAK RAJO LALU JUO
-
MADA
-
MAMINTEH KA ULU, MANGAJA KA BALAKANG
-
MAMINTEH KA ULU, MANGAJA KA BALAKANG
-
NGALAU BUNIAN DI LINTAU BUO UTARA: MISTERI GUA YANG MENGUNDANG MITOS,DUNIA GHAIB DAN KEPERCAYAAN TERHADAP MAKHLUK HALUS ATAU ROH
-
BADAI PHK MASSAL DI SRITEX: PENYEBAB, DAMPAK, DAN TANGGAPAN PEMERINTAH
-
SAWAHLUNTO KOTA LAYAK ANAK DAN PENDAPATAN DAERAH
-
MEROSOTNYA KEPERCAYAAN PUBLIK TERHADAP POLRI: ANTARA "KEBAPERAN" DAN REFORMASI YANG DIPERLUKAN
-
TRADISI MAANTA PABUKOAN KE RUMAH MINTUO DI PESISIR SELATAN: WARISAN BUDAYA RAMADAN MINANGKABAU