HOME LANGKAN CARITO

  • Selasa, 21 Juli 2020

DEK KATO-KATO

Carito
Carito

Dek Kato-Kato

Oleh: Muthia Azizah Malsi*

 

Si Mina seorang gadis minang nan sadang manampuah pendidikannyo di kota, Mina sangaiklah pandai dan selalu dapek prestasi, suatu kutiko  Mina pulang ka kampuang halamannyo untuak melepeh taragak jo urang tuonyo sarato adiak kakak jo karik karabaik, inyo pun senang dapek pulang ka kampuang halamannyo,  bangga manjadi siswi nan basakolah di kota, bukannyo dibilang bangga namun orang-orang menganggap Inyo sombong, karano bapendidikan nan lebih tinggi dari pado urang-urang di kampungnyo.

 

Maso itu Mina pun pai bajalan-jalan mangaliliangi kampuang nan alah lamo nyo tinggakan untuak manampuh sikola nan labiah tinggi, tapi kutiko di jalan lewaik lah inyo di abuah kadai punyo warga kampuangnyo, inyo hanyo lewat sajo dan indak manyapo urang kampuang nan ado di kedai tu, sampai salah surang wargapun manyapo,.

"ondee.. Si Mina Kironyo mah, dari ma Mina?, singgah lah ka kadai etek ko dulu ha" sambia malambaikan  tangannyo untuak maimbau Mina, namun Mina pun hanyo maagiah tatapan dan bakato

 "ndeeh,iyo tek ambo sadang pulang, taragak samo abak jo amak di rumah," jawek Mina acuh. "Singgah,bagai lah dulu,  goreng,  etek ko lamak ha.. "kato rang kampuang nan lain ka Mina.

 "Ndeeh, baa yo mak, Mina kan baru pulang jadi banyak makanan nan Mina baok dari kota, jadi Mina nio makan nan di rumah sajo lah, " kato Mina agak angkuah, lalu pai, warga kampuang pun menggeleng-geleng jo sikap Mina nan mode itu.

Sasudah Mina pai dari sinan, etek  kadai pun mangecek ka warga nan ado di situ "baa lah anak Si Nimah tu.. Mantang-mantang sakola di kota, indak basariang mangecek di mungko urang nan gaek dari inyo". Kato  etek kadai. "Bia sajo lah tek mungkin tu lah bawaan inyo kadipangaan lai" kato nan lain.

Sasudah pueh jalan-jalan di kampuangnyo Mina pun baliak pulang, ka rumah urangtuonyo, "Mak Mina pulang"kecek nyo, jo nada tinggi. Amak si Mina pun mambaleh jo senyuman dan bakato "Dari ma se Mina, naak? " Kecek amak Mina

"Ndak ado do, Bajalan-jalan se kaliliang kampuang, mancaliak-caliak"  Jawek  Mina sambia lalu.

"Iyo lah naak, oh iyo bisuak ko kalau masuak ka rumah tolong lah baco salam yo nak, bia sopan" amak bakato ka  Mina sambia senyum.

"Ndeeh amak ko banyak gaya lah, Mina ko litak mak jadi ngarati se lah, amak"ucap mina tadanga angkuh.

Amak pun hanya bisa menggeleng-gelengkan kapalo mamcaliak sikap anak nyo nan mode itu.

Bisuak harinyo Mina sadang basantai di laman rumahnyo, tibolah kawan-kawan Mina nan sapamainan dari ketek, tapi kawan-kawan Mina hanyo mampu sakolah di kampuangnyo, karano biaya nan kurang, memadai.

"Oyy Mina.. "Imbau salah surang kawan Mina di laman rumahnyo. Lalu mandakek ka arah Mina

Mina pun malambaikan tangannya

"Assalamualaikum " kato kawan Mina

"Walaikumsalam " Mina pun manjawek

"Alah lamo ndk basuo, baa kaba Mina? " kecek kawan Mina

"Alhamdulillah lah lai elok-elok se nyo,"ucap Mina

"Syukurlah, baa sakolah di kota Min? "Tanyo kawan Mina

"Ndak adoh baa, baa do,  heh heh lai tu nak sero sakolah dikota tu.. Ndeeh cubo lah.. " jawek Mina angkuh.

Kawan-kawan mina pun tasingguang dek kecek Mina batusan, namun mereka tahan sajo

Sampai  Salah  satunyo manjawek kato Mina.

"Kami manolah talok untuak sakolah di kota tu, untuak makan sajo alah susah abak jo amak kami mancari "jawek Ani sambia senyum.

"Hahaha iyo juo yo, ondeh sabana rugo kalian tu. "Jawek Mina Sambia galak

Tak disangka hati pun lah mulai patang, Dan kawan-kawan Mina pun pamit untuak pulang, karumahnyo masiang-masiang.

"Ondeeh lah patang se hari ko, Mina,  Ani pulang, dulu yo beko paniang pulo amak mancari, lagian hari lah patang pulo "pamit Ani ka Mina.

"Iyolah elok- elok pulang dih" jawek mina ka Ani.

Dan kawan kawan nan lain pun manyusul untuak pulang karumahnyo.

Namun dijalan pulang Ani pun masih maraso tasingguang karano kato-kato Mina, sahinggo Ani pun batanyo kapado kaean nan lain.

"Kawan- kawan Ani kurang, suko samo kecek Mina barusan"ucapnyo

"Bia sajo lah lai Ni, ka awak alah samo tau baa si Mina tu" ucap kawan yang,lain.

"Iyo juo sabananyo, tapi itu alah talampau manuruik Ani" jawek si Ani.

"Ndeh Alah tu ndak elok mode itu do" kato kawan Ani

Sasudah sampai dirumah masiang-masiang,dan Ani pun hampir sampai dirumahnyo namun sapanjang jalan pulang Ani pun masih indak tarimo dengan kato-kato Mina yang bisa dikecek an sombong dan itu manyingguang perasaan Ani yang hanyo bisa sakolah di kampuang,

"Ndeeh baa kok ndk bisa manarimo hati den yo,kalo Mina mangecek mode itu" ucap Ani

"Mantang-mantang urang barado, urang lain di randahan sajo " lanjut Ani

Setelah lamo bapikia Ani pun Maraso kalau Mina  harus lah  menghargai kawan-kawannyo,walaupun kawannyo yang ekonomi keluarga nyo randa,sasamo kawan harus lah saling mandukuang yang lain bukan dengan mangecek se enaknyo sajo,tanpa mamikian perasaan urang.

                                                          **

Bisuak harinyo Ani berencana untuak ka tampek kakek ny,nan rumahnyo indaklah jauh dari rumah Ani,sampai dirumah kakek nyo Ani mancaritokan apo yang taraso dalm hatinyo.kakek hani adolah urang pandai dikampuangnyo,urang2 kampuang,pun barubek ka kakek nyo si Ani. Lalu terlintaslah pikiran Ani ntuak m agiah pelajaran ka si Mina karano kesombngan jo ke angkuhan si Mina sahinggo mambuek banyak urang nan tasingguang, Ani pun tau walau kawan-kawan nyo bakato indak pasti didalam hatinyo maraso sadiah karano perkataan nan di kecek an dek si Mina. Ani pun batanyo ka kakeknyo.

"Kek, Kiro-kiro kalo wal ma ubek an utang ,salah ndak kek?"tanyo Ani

Kakek pun manjawek "salah lah dek kau nyo,ndk buliah maubek an urang mode itu do"

"Tapi akek bisa kan ?"tanyoAni baliak

"Indak karajo den maubek an urang,untuak itu do piak" jawek kakek Ani namun tegas

"Ndeeh iyo laah"jawek Ani kesal

"Ani pulang lu kek,takuik amak mancari beko" lanjuik Ani ka Kakeknyo

Ditampek nan babeda di rumah, si Mina gadih nan Angkuh, sombong  tu pun sadang basantai di rumah,namun terlintasjo debatan patang,antaro inyo dan si Ani.

"Ndeeh manga lo si Ani tu tasingguang bagai, kan emang kenyataan nan wak kecek an mah" monolog Mina

"Haalah, padia se lah si Ani tu lagian yg wak kecek an kan kenyataannyi " lanjuik Mina

                                                            **

Di rumah, Ani sadang manolong amak nyo didapua untuak masak,lalu Ani pun batanyo.

"Mak dima adoh urang santiang mak?,untuak maubek" tanyo Ani.

"Ka manga Ani nak?,baa kok batanyo urang nan mode tu?sakik Ani?,kalo sakik pek lah wak ka rumah kakek se"jawek Amak Ani Panik.

"Nan ado do mak ani nio tau se" jawek ani santai.

"Ondeeh,sangko amak Ani sakik lo" jawek ama

"Tu dirumah etek nur disabarang kampuang tu pandai pulo nyo mah" lanjuik amak Ani

"Untuak apo dek Ani tu?" tanyoAmak Ani Baliak.

"Ndk ado do mak mananyo se " jawek Ani

Sasudah salasai masak Ani pun masuk ka dala kamarnyo. Di kamar Ani pun bapikia untuk menemui etek pandai nan di kecek an dek amaknyo tadi untuak merencanakan maksudnya ka Mina.

Bisuak pagi nyo si Ani pun pai ka kampuang nan ado disabarang, nan tujuan nyo untuak basobok jo etek pandai nan tingga disitu.

Sasudah sampai dirumah etek pandai Ani pun menyampaikan maksud dan tujuannyo basobok jo etek pandai tersebut.

Bara Hari kemudian,  indak taraso kalau si Mina pun alah tigo minggu di kampuangnyo, dan duo hari lai Mina lah harus baliak ka Kota untuk Sakolah. namuan urang-urang kampuang salamo itupun marasoan padiahnyo kato nan kaua dari muluik si Mina.  Namun mina surang ndk marasokan adoh salah atau pun manyingguang perasaan urang kampuannyo, Mina hanyo marasokan apo nan disampaikannya emang fakta dari urang - urang nan ado dikampuangnyo. sampai pado saai sahari Mina ka Barangkek Ka kota, Mina pun marasokan kalau badannyo Angek taruih, mode urang sadang damam, Mina pun heran, baa kok inyo bisa sakik disaat ka nio baliak ka Kota untuak sakolah. Sedangkan salamo dikampuangnyo Mina pun manjago pola makan dan olahraganyo.

Dalam waktu tigo hari Angek badan Mina pun indak turun malah semakin tinggi. Dan itu mambuek amak jo abak Mina panik, dan mambaok mina ka urang nan bisa maubekan urang sakik dikampuangnyo yaitu kakek nyo si Ani. Sesampainyo dirumah kakek Ani.

"Assalamu'alaikum angku" kato amak nyo si Mina

"Walaikumsalam" jawek kakek Ani

"Ondeeh tolong lah anak ambo ciek ngku, alah tigo hari damam nyo indak turun juo, padahal alah ba kompres sagalo macam nyo "panik amak Mina

Sasudah mangatokan itu kakek Ani pun langsung mamariso keadaan Mina.

Namun kakek mina pun terkejut dengan apo nan tajadi.

"Iko bukan dalam biaso ko, mungkin iko ado doubek dek urang ko mah"ucap kakek Ani.

"Ondeeh ,baa kok lah mode iko ko, sia kolah nan punyo karajo" Amak Mina

Ndak lamo sudah tu tibolah Ani di rumah kakeknyo, nan langsung bakato

"Mungkin Mina ado salah kecek ndak mak? "Ucap Ani

"Salah kecek baa ko nak? " tanyo Amak Mina

"Iyo mak, Ani danga-danga  si Mina acok disabuik-sabuik dek urang kampuang mak, karano muncuangnyo nan lapeh lapeh sajo mangrcek dan itu mambuek urang kampuang tasingguang mak" jaleh Ani panjang

"Ondehh baa lah anak ko ko, alah di agiah tau dek awak ,jago parangai. Salamo dikampuangnyo, tapo nyo mode tu juo. "Kecek amak Mina sambia manangih

 

"Mungkin ,Untuak mambuek Mina sehat adalah diri nyo surang " ucap kakek Ani tibo-tibo

" Mina harus Maelok an kesalahan nan nyo buek surang karano ulahnyo. "Lanjut kakek Ani

Sasudah dari rumah kakrk Ani, Mina dan Amak nyo pun baliak karumah, dan satibo dirumah amak Mina pun manjalrhan ka Anannyo apo nan harus nyo pertanggung jawabkan atas perbuatannya salamo di kampuang dan ndak lupo untuak menasehati anak nyo. Dan Mina pun sadar akan hal nan nyo lakukan salamo inyo dikampuangnyo, baa muluiknyo yang asal mangecek kapado urang-urang dikampuangnyo dan kapado kawan-kawannyo. Nan bosa berimbas kapado urang nan disingguangnyo dan kapado dirinyo surang, bisuak harinyo Mina pun meminta maaf kapado urang kampuang ,sambia bajalan mengitari kampuang ibyu pun meminta maaf, kapado urang-irang, nan nyo sobok i di jalan, bahkan kapado kawan-kaeannyo termasuk Ani. dan beberapa hari sudah tu, Mina lun maraso baikan, dan Bisuak nyo Mina baliak ka Kota untuk malanjuikkan pendidikannyo yang tatinda bara hari karano masalah nan timbul akibat dironyo sendiri.

*Mahasiwa Sastra Minangkabau Unand

 

 


Wartawan : Muthia Azizah Malsi
Editor : bahren

Tag :# Langkan # curito #minang

Baca Juga Informasi Terbaru MinangSatu di Google News

Ingin Mendapatkan Update Berita Terkini, Ayu Bergabung di Channel Minangsatu.com