HOME LANGKAN CARITO

  • Rabu, 7 Agustus 2019

Pituah Labai Sidi Rajo 3 (Tamat)

Carito
Carito

Pituah Labai Sidi Rajo:

Marato’i Mayaik dan Bahayonyo

Oleh Yerri Satria Putra

(Dosen Jurusan Sastra Minangkabau)

 

 

Pengantar – Di kesempatan nangko, kito masih marawikan kitab lamo, nan ditulih dek Tuanku Sidi Rajo. Ulama tanamo nagari kito. Carito tantang bahayo marato’i mayaik. Kebiasaan kito kiniko, pabilo ado keluarga nan kamalangan, antah itu apak atau amak, antah pulo anak, urang nan tingga manangih marauang-rauang. Kok paralu tadanga sampai ujuang dunie. Sadiah ditingga sanak kanduang, buliah-buliah sajo, manuiawi itu namonyo. Tapi jan bakalabiahan, karano akan mangundang setan. Maratok balabiah jan, supayo indak rusak iman, setan tibo jo tipu dayo, mairiang kito ka jalan narako. Jan pulo kito galak bagadang-gadang, ndak lo lamak di liek urang, buliah jadi bahan gunjiangan.

 

Bacolah pituah hinggo salasai, di inok-inokan sadalam-dalam. Ambiak nan elok buek palajaran, nan buruak mohon buangkan.

 

Salamaik mambaco

 

 

Assalam alaikum tolan sahabaik

Jatuhlah salam dagang mudoraik

handaklah danga ini nasehaik

Pakaro maratok jan dibuaik

 

Tolan sahabat hibo kasihan

Meratapi mati sekali jangan

Dosonyo gadang kito katoan

Kapado mayaik jadi tanggungan

 

Banyaklah pula kito liek

Urang maratok di jaman kini

Serupo hidup tido ka mati

Dosonya gadang Allah Rabbi

 

Dosonya gadang tido terpikiekan

Itjma’ulamo pulo mangatoan

Meratapi mayat ulama haramkan

Bak menyabuik bilang kaluang kafan

 

Merintiah-rintiah rambuik akhwani

Mahempas-hempas bagilo diri

Batumbuak badan demikian lagi

Dalam narako dipanggang api

 

Satangah manangih merauang-rauang

wahailah bapak, ayahku kanduang

Putuih rasanya pangarang jantuang

Tiado siapo tampaek bergantuang///17/

 

Baapo cameh sarupo cigak

Baapo lagi baresok bapak

Lah runtuah bumi tampaek berpijak

Tampaek bagantung siap indak

 

Antalah urang sangaik cilako

Rupo manapikan Tuhannyo kito

Barangkali kafir itu hukumanyo

Kekal di narako salamo-lamonyo

 

Sebabnyo manga kok sedemikian

Ka urang mati ayaik kabakan

Bak rupo tiado ado pegangan

Allah Taala inyo lupoan

 

Pakaro maratok dosonya sangaik

Siapo kito ado melihaik

Tiado ditagah jo nasehaik

Samo jo inyo kito batampaek

 

Urang maratok di bia sajo

Elok didanga jo talingo

Jadi serikat kito jo inyo

Dalam neraka babagi labo

 

Pikielah tuan ya akhwani

Dalam nerako labo dibagi

Samo di sinan tarimo gaji

Karena kito sama manyokahi

 

Kabanyakan kini zaman sekarang

Jikok mati anak nan bujang

Atau nan gadih mudo nan sadang

Panuahlah sasak rumah nan gadang

 

Tatapi makasuik inyo ka kian

Bukanlah mato inyo liekkan

Hanyo makasuik pengajar setan

Mendanga ratok apo bilangan///18/

 

Kudian tu barulah pulang

bawahnyo ratok di hati tarang

Kapado urang dibincang-bincang

Ratok si anu menisik tulang

 

Satangah pulo bunyi jawabnyo

Lah patuik pulo mande nyo gilo

Anak saurang pamainan mato

Tambahan cadiak lai bijaksano

 

Itulah sangaik bodohnyo urang

Labihlah daripado binatang

Urang lah kama nan inyo tumpang

Sansai ka narako api nan garang

 

Manalah tuan ya akhwani

Padolah mayaik kito ratoki

Carilah kayu tiuplah api

Eloklah panggang sama sekali

 

Samo sekali eloklah panggang

Pada maratok pekik jo harang

Daripado ratok padiahnyo kurang

Itu misalnyo hendaklah timbang

 

Tolan sahabat ibo kasihan

Kalaulah sakik rasanyo badan

Iyalah usiat kito tinggaan

Kapado anak jo parempuan

 

Kalaulah kito batingga kato

Kapado anak-istri kito

Lepaslah diri dari pado bahayo

Kapado inyo tatangguang doso

 

Kato ulama pulo satangah

Wakatu iduik tiado ditagah

Tando maratok kito pun malah

Itulah sebab doso bertambah///19/

 

Kalaulah ado kito tagahan

Ringanlah hutang lepaslah badan

Kok ado bana sedemikian

Inyo manangguang berat jo ringan

 

Kalaulah lapeh hutang di kito

Senanglah badan tido sangsaro

Urang nan salah dapaik tapaso

Masuak hapuihnyo dalam panjaro

 

Wahai sudaro nan kematian

Perangi dayo, lawanlah setan

Jikok takuik carilah kawan

Kapado Allah tetapkan iman

 

Iyo hai perempuan tua jo mudo

Handaklah danga ini cerito

Pitaruah nabi junjungan kito

Pakaro maratok gadang bahayo

Cubolah pikie di dalam hati

Sabab dek hibo di urang mati

Junjungan kito balapeh diri

Azab narako tak boleh lari

 

Di dalam hati coba pikiekan

Urang nan mati kito hibokan

Meskipun badan kito hampehan

Mungkin kok iduik pada pikiean

 

Pikiekan kami tantulah indak

Awak manangih mahisak-isak

Mayat manjawaik sakali indak

Tido kau malu dek urang banyak

 

Urang nan mati lawan bahandai

baapo angok saratuih kali

Aie mato cucua badarai-darai

Sarupo urang bangkai sajundi///20/

 

Dan lagi pulo urang nan banyak

Mandanga ratok lagunya rancak

Air mato jatuah badabuah-dabuah

Sarupo urang sejundi pakak

 

Baitu hibo dek urang mati

Mayaik di azab wakatu kini

Eloklah panggang samo sakali

Pado dikubua manangguang diri

 

Iyo hai saudara karib jo ba’it

sado kito menjadi mayit

Tak mungkin hidup menunggik langik

Dalam pikiran cubolah ingaik

 

Kito maratok apo gunonyo

Urang badagang pulang kampuangnyo

Mintaklah janji jo Tuhannyo

Tido kembali selama-lamanyo

 

Dayo iblis tido kau malu

Inyo sesatkan awak lah tahu

Baso iblis menjadi adu

Ke dalam narako jadi daulu

 

Satangah pulo jawab padusi

Sadang Fatimah anaknyo nabi

Sadang wakatu ayahnyo mati

Sampai manangih ampek puluah hari

 

Itulah jawab sangaik karuan

Tangih Fatimah lainnyo jalan

Bukan karena dunia jo setan

Hanyo kareno agamo jo iman

 

Wahailah tolan saudara hamba

Jikok tolan hendak batanyo

Urang nan hidup babuek doso

Manga mayaek dapaik sengsara///21/

 

Ambo manjawaik sagiro ligat

Sababnya mayaik dapaik laknat

Semaso iduik tido wasiat

Anak maratok tido dihambat

 

Itulah sebab sedemikian

Makanya mayaik dapaik kesakitan

Sebab usiat tido tingaan

Kapado anak jo perempuan

 

Semaso iduik tido usiat

Anak maratok tido dihambat

Jadi mendapaik kutuak jo laknat

Azab di kubua baganda lipat

 

Iyo hai saudara kakak jo adiak

Sekalian doso manalah tajadi

Kapado Allah kito ampuni

Lagi katibo hendak ingati

 

Sebab baitu wahai saudaro

Sadonyo kito mati beko

Tido ka kekal selamo-lamonyo

Antah kok esok dalam sarugo

 

Iyo hai saudaro tuan nan awam

Sehinggo ini habislah nazam

Diputa baliak haluan kalam

Maaf kesalahan dagang tiok malam

 

Iyo hai sagalo kaum pembaco

Jatuhlah salam dagang nan papah

Putiahkan hati umpamo kaco

Janlah banyak upat caracah

 

Sahinggo ini baranti nazam

Tolan sahabat jatuhlah salam

Alhamdulillah akhirnya qalam

Atas junjungan salawat jo salam

Labai Sidi Rajo////22/

 

Tamaik


Wartawan : Yerri Satria Putra
Editor : Bahren

Tag :# Langkan # curito #minang

Baca Juga Informasi Terbaru MinangSatu di Google News

Ingin Mendapatkan Update Berita Terkini, Ayu Bergabung di Channel Minangsatu.com