AIA DIMINUM RASO DURI, NASI DIMAKAN RASO SAKAM

AIA DIMINUM RASO DURI, NASI DIMAKAN RASO SAKAM

Oleh: Anggi Silvia*

Baitu lah papatah minang nan di ambik dari kumpulan papatah minangkabau. Papatah iko sangaik dalam arti nan di kanduang nyo. Dapek manggambaran tantang sasaorang dalam nyo iduik di dunia ko. Jikok diurai ciek-ciek mako bisa kito curah urai sarupo iko agak nyo. Partamo ado kato aia, aia artinyo adolah air dalam bahaso Indonesia nyo kalau kito ambik kato nan sabarih nyo aia di minum raso duri dapek kito aratikan sarupo katiko di minum aia nan di minum taraso sakik  di rakuangan, kato duri arati nyo iolah sesuatu nan tajam nan jikok kanai ka kulik dapek mambuek luko. Di minum dapek di sabuik samo aratinyo jo malulua. Biasonyo di gunoan katiko mangarajokan kegiatan nan bahubungan jo kebutuhan manusia.

            Sacaro tatulih pepatah di ateh mangatokan, katiko sadang maminum aia nan taraso indak sajuak malah sakik sarupo malulua duri nan mambuek luko katiko dilulua. Katiko aia nan di lulua taraso mode duri, mako nan ka taraso iolah raso sakik di rakuangan nan mambuek lihia raso luko dek malulua aia .

            Barih kaduo tatulih nasi dimakan raso sakam, nan aratinyo samo mode barih partamo nan di ateh, nan mambuek beda adolah kato-kato nan dipakai. Nasi marupokan makanan nan asa nyo dari bareh nan di tanam di sawah, nan jinih nyo ado bamacam-macam, ado nan di sabuik bareh, bareh si puluik, bareh katan.

            Kato di makan aratinyo samo jo nan di ateh malulua atau mangunyah. Kato iko ba awalan di nan bararti sangajo di karajokan atau sadang dikarajokan, jadi kato di makan ko iolah kegiatan nan sadang mangarajokan, makan marupoan kebutuhan pokok manusia.

            Sakam adolah siso dari padi nan lah sudah di giliang manjadi bareh, sakam biasonyo di gunokan untuak pakan taranak. Sakam biasonyo di campua jo aia katiko di agiahan ka taranak.   Dari nan tatulih nasi di makan raso sakam dapek di aratian katiko sadang makan nasi nan di rasoan bukannyo raso nasi nyo tapi raso sakam nan mambuek makan jadi ndak lamak.

            Jikok di aratian sacaro tasirek, papatah di ateh sabananyo manganduang mukasuik iolah urang nan sadang manahan sakik atau padiah di hatinyo, mukasuik nyo katiko saharusnyo apo nan dikarajokan atau dikakok ko taraso lamak namun nan di rasokan sabaliak nyo, mode dalam mangarajokan sasuatu, papatah ko manggambarkan ba a keadaan urang katiko sadang manahan padiah di hati nyo, papatah dapek lo di aratian urang nan sadang tatakan batin nyo, dalam hal iko dapek diliek ba a hidup nan di jalani, namun ado nan manahan di hati, nan sarupo jo urang sakik.

*Mahasiswa Sastra Minangkabau FIB Unand