- Rabu, 9 Oktober 2019
Adat Bapaneh, Syarak Balinduang Syarak Mangato, Adat Mamakai

Adat Bapaneh, Syarak Balinduang
Syarak Mangato, Adat Mamakai
Oleh : Mutiara Yota Pratiwi*
Siang iko di meja makan nan awak pakai untuak mangarajoan tugas kuliah dek karano indak ado meja baraja. Indak doh lamo antaronyo, tibo Amak nan baru sajo pulang dari sakolah, dek nampak ganjia dek Amak karano indak biasonyo anak nyo ko fokus bana ka laptop, tu batanyo lah Amak ka awak “a nan bakarajoan tu Ni?” baitu sanak-sanak dilingkuangan kaluarga maimbau awak jo sabutan Uni, dek karano awak cucu partamo di keluarga ko. Baliak ka pertanyaan Amak wak tadi, tu awak jawek “iko Mak a ado tugas dari dosen di kampus” dek karano indak pueh jo jawaban awak tadi, tu batanyo lah liak Amak wak ko “iyo tau Amak nyo kalau Uni ado tugas dari dosen, tapi mukasuik Amak, tugas a tu nan mambuek Uni bisa sarius bana ka laptop tu?. Bantuak-bantuak nyo payah bana lah tugas Uni tu” dek karano bantuak nyo Amak wak ko penasaran jo apo nan di karajoan dek anak nyo ko, tu awak jalehan a nan mambuek awak fokus ka laptop ko, ‘giko Mak, Uni ado tugas dari dosen mata kuliah audio visual Uni di kampus, tugas e di suruah mambuek nan takah ko Mak a” awak tunjuakan lah contoh nan ado di grup, “ oh... kan mudah se tu mah, tu baa Amak caliak Uni paniang bana?” ndehh mungkin Amak ko lupo kalau awak ko gadang di rantau dan indak mangarati tentang mamangan-mamangan nan ado di Minangkabau ko doh, tu awak jalehan liak ka Amak, “lupo Amak? Uni ko kan lahia di rantau, gadang di rantau, tu dapek lo tugas nan mode ko, baa Uni indak paniang dek Mak”. “ohh mode tu? tanyo Amak ciek lu, mamangan apo nan ka Uni bahas? Ma tau Amak lai bisa mambantu manjalehan ka Uni”
Mandanga Amak batanyo mode tu, tu taingek dek awak a mamangan nan sajak tadi mambuek awak bapikia kareh mancari mukasuik dari mamangan tu, tu langsuang se awak agiah tahu ka Amak tentang ide wak ko, “giko Mak a, Uni lah ado mamangan nan tapikia dek Uni, yaitu ‘Adat bapaneh, syarak balinduang, Syarak mangato, adaik mamakai’ ” katiko awak sabuikan ka Amak mamangan nan ka awak pakai, tamanuang Amak sabanta, mungkin se manuang Amak tu dek karano mamikian makna dari mamangan itu lo atau mungkin bisa jadi sadang manyusun kato-kato nan kiro e mudah untuak awak pahami. “giko Uni a, adat bapaneh tu mukasuik e, bapaneh tu asa katanyo adolah paneh nan batambahan kato ba- nan bapungsi sabagai imbuhan, jadi mukasuik adat bapaneh itu iyolah adat sabagai tubuh”, “ oh baitu Mak, kalau mukasuik dari kato syarak balinduang tu apo?”, Amak pai ka biliak untuak mangganti baju karajo nyo tadi nan alun sempat baganti, katiko Amak lah salasai baganti baju, duduak Amak di sampiang awak dan malanjuikan panjalasan nan sempat tapotong tadi.
“Syarak balinduang, balinduang tu asa katonyo iyo lah linduang nan batambah imbuhan ba- , jadi mukasuik dari syarak balinduang itu agamo sabagai jiwa, jadi adat bapaneh,syarak balinduang itu mukasuik nyo adolah antaro tubuah jo jiwa indak bisa bapisahan doh”
“oh mantun Mak, kalau nan syarak mangato adaik mamakai tu mah Mak, nan Uni tau salamo ko kurang labiah takah ko Mak a, mangato tu asa katonyo iyolah kato, lalu batambahan imbuhan maN- jadilah mangato, sadangkan mamakai tu asa katonyo iyolah pakai, lalu batambahan imbuhan maN- dan jadilah kato mamakai, jadi nan Uni tau adolah seseorang nan mangarati agamo, Insya Allah inyo baradaik, tapi urang nan baradaik alun tantu inyo paham jo agamo doh, ndak mode tu Mak?” tamanuang Amak mandanga kato-kato awak tu.
“iyo kurang labiah nyo iyo takah tu mah, itu lai tau Uni, kalau buliah Amak tau, dari ma Uni tau mukasuik nyo tu?”
“Dari Pak Adang, Mak, wakatu tu Pak Adang tu sadang manjalehan tetang syarak mangato adaik mamakai tu ka abang, tu Uni indak sangajo mandanga doh”
“oh baitu, yo lah, kan alah tau Uni arati e tu, karajoan lah tugas tu lai,”
“iyo Makasih banyak Mak alah manolongan manjalehan ka Uni”
“iyo samo-samo, Amak istirahat ka biliak lu dih”
“ iyo Mak”
salapeh Amak pai ka biliak, awak lanjuikan tugas nan sajak tadi tatunda.
*Mahasiswa Sastra Minangkabau FIB Unand
Editor : bahren
Tag :# Langkan # curito #minang
Baca Juga Informasi Terbaru MinangSatu di Google News
Ingin Mendapatkan Update Berita Terkini, Ayu Bergabung di Channel Minangsatu.com
-
DEK KATO-KATO
-
SASAMPIK-SAMPIK BALAI ANAK RAJO LALU JUO
-
MADA
-
MAMINTEH KA ULU, MANGAJA KA BALAKANG
-
MAMINTEH KA ULU, MANGAJA KA BALAKANG
-
BERSYUKUR MASIH NOMOR DUA
-
PERAN PEMUDA DALAM MELESTARIKAN RANDAI MINANGKABAU
-
BANGUN DUNIA ANAK YANG PENUH WARNA TANPA LAYAR
-
MUSYAWARAH DI KUBONG TIGO BALEH MELAHIRKAN KESEPAKATAN ADAT BAGI ALAM MINANGKABAU
-
PEMECATAN SHIN TAE-YONG, LANGKAH TEPAT ATAU SALAH PILIH?