HOME LANGKAN KATO

  • Sabtu, 17 Juli 2021

Kiroe Kopit Lah Babuah, Iko Nyo!!!

Varian baru Covid-19 (diolah dari foto Kompas.com)
Varian baru Covid-19 (diolah dari foto Kompas.com)

Kironyo Kopit Lah Babuah, Iko Nyo!!!

Oleh TE Radjo Boedjang

Sajak basuo di Wuhan, Desember 2019, kopit (Covid-19) ko lah mararah ka sabalik dunie. Data per 13 Juli 2021, lah 187 juta urang sadunie nan kanai kopit. Sabanyak 4,04 juta diantaronyo maningga.

Di Indonesia, di hari nan samo, lah 2,53 juta kanai kopit. Sabanyak 2,08 juta, alhamdulillah lai cegak. Tapi nan maningga ado lo sabanyak 66.464 urang.

Dari data nan dilansir di Wikipedia, sabanyak 2,4 persen dari sabanyak 7,73 miliar urang panduduak dunie ko lah kanai kopit. Di Indonesia baru 0,9 persen dari sabanyak 271,3 juta urang panduduak lah kanai kopit.

Kok ditiliek dari etong-etongan di ateh, sabananyo posisi Indonesia takaik kopit ko masih agak di bawah bilo dibandiangan jo rato-rato dunie. Liek angko-angko barikuik ko. Di dunie, dari saratuih urang, ado duo urang (dibulek an ka bawah) nan kanai kopit. Di Indonesia, dalam saratuih urang, lum sampai surang urang nan kanai doh (0,9).

Tapi, kok diolah labieh lanjuik, di dunia ko ado 2,16 persen dari 187 juta urang kanai kopit nan maningga. Aratie, dari saratuih urang nan kanai kopit, hanyo baduo nan maningga.

Di Indonesia, dari saratuih urang nan kanai kopit, kiroe 3,17 persen nan maningga. Atau, dari saratuih urang nan kanai kopit di Indonesia, ado batigo nan maningga. Rupoe di ateh rato-rato dunie kiroe.

Tapi, nan jaleh, sajak basuo di Wuhan, kiroe kopit ko lah babuah. Buah partamo, kopit ko salamo kurang duo taun lah baranak sapuluah.

Dalam babarapo bulan ka balakang, lah basuo pulo varian baru kopit ko. Ado Alpha, Beta, Delta dan Kappa istilahnyo. Di lua itu, ado anam varian baru nan sadang diteliti takaik jo kurenah dan dampaknyo.

Manuruik WHO, kasadoe virus, tamasuak virus corona baru atau SARS-CoV-2, baubah sairiang wakatu. Sabagian lai idak badampak lansuang ka kesehatan masyarakat doh.

Dari sapuluh anak, ado ampek nan tangka. Yakni Alpha (B.1.1.7.), Beta (B.1.351), Delta (B.1.617.2), hingga Kappa (B.1.617.1). Alpha layie (ditamui partamo) di Inggris, samantaro Beta layie di Afrika Selatan. Dan sarupo anak kamba, Delta jo Kappa layie di India. 

Manuruik WHO, kaampek-ampek nyo labieh tangka dari induaknyo (Covid-19). Ado nan tangka karano capek manular. Ado pulo nan tangka kutiko manjangkiti manusia. 

Idak hanyo baranak, ado pulo buah kopit nan kaduo dan sataruihnyo. Apo itu?

Sacaro interaksi antar manusia, buah kopit adolah paralunyo mambatehi diri. Jaan baondoh-pondoh tak bakatantuan juo lai. Jaan ondong ayie ondong dadak. Jaan maloncek koncek, maloncek pulo garundang. Aratie bana, kopit maajaan kito supayo ku anfu sakum waahlikum naara. Paliaro diri jo kekuarga dari api narako. Narako di ateh dunie tantu sagalo kamalaratan--seso, sansaro, dll. Kopit babuah "babaliek ka rumah".

Buah katigo, kopit maajaan caro karajo baru--daring alias online. Salamo ko banyak abih wakatu di jalan, kini sambie tatek di rumah, karajo bisa dikakok. Work from Home (WfH), baraja dari rumah (Study from Home/SfH), dll. Baraa lah ka seronyo, sambie tatek bacengkrama jo anak bini, nan dapue barasok juo. Tagak maninjau jarak jo duduak marawik ranjau bisa di rumah sajo. Labieh hemat. Hemat wakatu, hemat tanago, hemat lo pitih.

Buah kaampek, kopit maajaan patuah ka aturan. Kutiko pamarentah manyuruah lock down, atau PSBB, atau nan sadang balaku kini--PPKM Darurat jo PPKM Mikro, kito harus patuah. Supayo kopit ko capek cigin dari kito.

Sajalan jo itu, urusan kopit ko sabanae duo se nyo. Partamo kito maadok i barang tak tampak, karano itu jaan bateori jikok dak ado ilemu tantang itu. Patuah se, dan rasoan kahadiran pamarentah nan maatur. Sarupo anak ketek nyaman dakek induaknyo, baitu andaknyo kito jo pamarentah. 

Kaduo, kopit ko virus nan caro mamaranginyo samato-mato hanyo jo tigo T--pareso badan sajak awal (testing), cari nan kanai (tracing), dan baubek bagi nan kanai (treatment), sarato malantai sabalun luluih jo caro mamatuahi protokol kesehatah (prokes) limo M: Mamakai masker, Mancuci tangan pakai sabun dan ayie mangalir, Manjago jarak, Manjauhi karumunan, sarato Mambatehi mobilisasi dan interaksi--batandang jo bajalan kainyak kaniin.

Baitulah. Kalaluannyo bana lah tu kini, tiok nan tajadi ado hikmahnyo. Daripado saliang hujjah, sarancaknyo ambiek hikmah dari kopit nan antah pabilo ciginnyo.


Wartawan : TE Radjo Boedjang
Editor : sc.astra

Tag :#Minangkabau #BahasaMinangkabau #EssayMinangkabau #Covid19

Baca Juga Informasi Terbaru MinangSatu di Google News