- Jumat, 26 Juli 2019
Kumango

Kumango
Di Luhak Tanah Data
Oleh: Bahren*
O la la… ooooo oi….
Lah lamo indak ka rimbo
Batang kayu lah gadang-gadang
Alah yo lamo indak bacurito
Tibo wakatunyo maulang-ulang
Di ulang sa ulang lai
Curito tantang nagari ko
Kaba nan lamo tabangkalai
Oi...Kaba tantang yo kumango
Tasabuik maso dahulunyo, bajalan lah sarombongan niniak moyang kami. Bajalan bukan sambarang bajalan gadang mukasuik dijalangnyo. Apokoh mukasuik niniak kami bajalan maso itu, iyolah untuak mampalaweh jo mampagadang lahan tampek ka basawah jo baladang langkok jo tanah parumahan. Sampai lah niniak moyang kami di tampek iko kini, manatap jo baladang lah liau di siko. Inggo rami lah niniak kami di siko, sahinggo tiok batamu jo urang-urang di situ batanyo lah inyo samo inyo ka ma go?, dalam bahaso rang di siko? Atau nak ka ma ko bahaso Minang umumnyo nan kito danga. Bitu lah kisah A. Peto Sutan kapado Ival Adilla kutiko ditanyo tantang asa jo usua manga nagari ko banamo Kumango. Ivan batanyo wakatu itu iyo di tanggal sambilan baleh di bulan Mei duo ribu tujuah.
Limbak nan dari pado itu, dilanjuikkan curito dek Mak Peto Sutan, dek talampau acok urang batanyo ka ma go tadi mako banamo lah nagari ko jo Kumango. Ado sabuah curito lain tantang nagari kami nan ko, ado pulo curito nan ambo dapek manga nagari banamo Kumango dek basabab jo karano di nagari kami ko dulu banyak lah tumbuah batang kunango atau kenanga baso Indonesianyo (canadium odoratum) bahaso latinnyo.
Jikok kito bajalan ka arah ilia itu, ado lo kampuang ciek lai, kampuang tu banamo Kumango Ilia, dek banamo kumango ilia karano lataknyo memang agak ka bawah, atau ka ilia kato rang di siko. Jiko dicaliak arah ka ulu di situ ado pulo ciek kampuang lai, kampuang banamo Kumango Ateh. Dek latak nyo agak di ateh atau di hulu kato rang kumango. Samantang pun baitu, ado pulo niniak moyang kami urang kumango ko nan baladang jo batampek tingga di tanah nan agak gantiang nantun, mako urang nan tingga di situ kami manyabuik nyo jo urang Gantiang, atau urang nan dari kampuang banamo Gantiang.
Ado pulo sabuah kampuang lai nan banamo Jambu, baa mako banamo jambu iyo dek karano di kampuang tu dulunyo banyak tumbuah batang jambu. Samo jo kampuang nan banamo jambu, ado pulo ciek kampuang lai nan dibari namo sarupo itu dek ma ambiak palajaran dari alam, alam takambang jadi guru. Apokoh kampuang nan ambo mukasuik kato Mak Peto Sutan, iyolah kampuang Batuang Danto, mako banamo kampuang batuang danto dek sabab jo karano batuang itu barono kuniang gadiang atau warnonyo cando Danto kato rang kumango. Ado pulo kampuang nan lain, iyolah kampuang nan talatak di Tanjuang mako niniak kami mambari namo kampuang nantun jo sabutan Tanjuang.
Curito tantang kumango ko alah di dapek jo di danga dek A Peto Sutan dari curito urang tuo-tuo nan daulu di kampuangnyo. Curito dari niniak jo mamak kami nan disampaikan sacaro turun tamurun. Adopun kami di Kumango ko basuku Piliang Laweh, Piliang Sani, Koto Piliang jo Suku Tigo Niniak. Lain nan dari pado itu, Kumango ko sangaik pulo dikenal dek urang jo Silek nyo Silek kumango lah namonyo. Salain itu, kumango terkenal pulo jo sabutan galeh kumango sarato jo Baju guntiang kumango sajinih baju taluak balango.
Itulah kisah jo curito nan disampaikan dek A. peto Sutan. Nan Kumbali ambo kabakan. Jikok nyo ado kaba nan bana, kabanaran datangnyo dari Tuhan, Allah ta’a la. Jikok tadapek kasalahan, iyo kasalahan datang dari ambo. Kapado Tuhan kito mamohon ampun, ka pambaco ambo mamohon maaf.
*Dosen Sastra Minangkabau FIB Unand
Editor : Bahren
Tag :# Langkan # Tingkok # Asa # Usua # Nagari # Minangkabau
Baca Juga Informasi Terbaru MinangSatu di Google News
Ingin Mendapatkan Update Berita Terkini, Ayu Bergabung di Channel Minangsatu.com
-
BAGURAU SALUANG DAN DENDANG: REFLEKSI PERUBAHAN BUDAYA MINANGKABAU
-
LARANGAN PERNIKAHAN SATU SUKU DALAM MASYARAKAT SUKU GUCI
-
BAKAUA ADAT: TRADISI SYUKUR DAN TOLAK BALA MASYARAKAT MINANGKABAU
-
MENGENAL TRADISI MENJELANG BULAN RAMADHAN DI MINANGKABAU.
-
SAMBAH-MANYAMBAH: TRADISI PENGHORMATAN DALAM ADAT MINANG
-
SAWAHLUNTO KOTA LAYAK ANAK DAN PENDAPATAN DAERAH
-
MEROSOTNYA KEPERCAYAAN PUBLIK TERHADAP POLRI: ANTARA "KEBAPERAN" DAN REFORMASI YANG DIPERLUKAN
-
TRADISI MAANTA PABUKOAN KE RUMAH MINTUO DI PESISIR SELATAN: WARISAN BUDAYA RAMADAN MINANGKABAU
-
TRADISI PACU KUDO: AJANG SILATURAHMI DAN TRADISI BERKUDA DI PAYAKUMBUH
-
MERAJUT KEBERSAMAAN DALAM KERAGAMAN: REFLEKSI DARI TADARUS PUISI & PAMERAN PUISI EKSPERIMENTAL