HOME LANGKAN CARITO

  • Senin, 25 Maret 2019

PISANG (Musaceae Acumanita)

Carito
Carito

PISANG (Musaceae acumanita)

 

Oleh: Bahren

(Dosen Sastra Minangkabau)

 

Baramolo dari sabuah pantun nan parnah kito danga kalau ungku datuak dan pangulu kito bacurito tantang kalarasan nan ado di Ranah Minang ko. Adopun bunyi pantun tu labiah kurang takah nan di bawah ko

 

Pisang sikalek kalek utan

Pisang timbatu dan bagatah

Koto piliang inyo bukan

Bodi caniago inyo antah

 

Baitulah niniak kito, dulu kutiko duo kalarasan nan lah dibuek dek Datuak Parpatiah Nan Sabatang duo jo Datua Katumanggungan indak saliang batamu, mako ado di antaro niniak kito nan mamadu jo mamadankan kaduo kalarasan ko dalam babarapo acara jo caro adaik baik caro bodi caniago dipakai, caro koto piliang juo dipakai. Itulah kalarasan lareh nan panjang.

Tapi samantang pun baitu adopun nan paralu di ambiak palajaran, dari jinih tinaman nan banamo latin masuak ka dalam  suku Musaceae. Pisang atau  Musa dalam namo latin ko babagai-bagai lo jinih  jo ragam nyo, ado nan  disabuik dek ahli jinih Musa acuminata, ado pulo jinih  Musa  Balbisiana dan ado nan masuak katagori musa xparadisiaca.

Alah malagak lo Mak Anan ka Si Alan  sore ko, kutiko santai-santai di tapi lawik sambia makan katan jo goreang pisang di Muaro Lasak. Iko kan dek gara-gara goreng ko dek ang ko Lan. Makonyo mamak bacurio lo ka ang, tantangan pisang ko. Karano pisang ko, salain manjadi bagian dari pantun nan manandoan ado kalarasan nan lain nan ado di nogari awak Minang ko tanyato pisang ko juo manjadi buah nan harus dibaok kutiko acara pinang-maminang.

Lai ang mancaliak kutiko si Amaik ditanyaoan urang patang kalamari, a nan dibaok nyo dek calon mintuo jo calon mamak rumahnyo? Pisang kan? Iyo mak duo sikek malah nan dibaoknyo.

Iyo….. Pisang ko manjadi pambaokan kutiko maminang sampai ka manikah ijab jo kabua. Mak Anan kan parnah batanyo ka datuak Kayo Lan. Baa kok pisang nan dibaok mak datuak? Baa kok indak apel, anggur atau pun salak. Salain lamak rasonyo kan agak gaya ka bule-bule an awak tu mak datuak kato Mak Anan kutiko itu.

Tu…

a jawek Mak Datuak Kayo, Mak Anan? Biko Lan, tanyato niniak kito ko yo indak asal-asalan manjadikan pituah alam takambang jadi guru doh Lan. Dari Mak Datuak Kayo, Mamak mandapek surah, baa kok pisang, tanyato pisang ko Lan, kok babuah iyo sakali nyo Lan, aratie e nan manjadi harapan dek ayah sarato bundo calon anak daro jo marapulai. Kok dapek anak jo minantu nyo isuak kalau sampai ba jodoh iyo ba jodoh inggo mati lah andak nyo. Salain itu Lan, nan namo nyo pisang ko buah nyo rampak satandan panuah, tu Lan bitu juo kok dapek pintak jo pinto kaluarga nan baru dibuek ko manjadi kaluarga nan kambang andaknyo sahinggo Indak putuih katurunan ko.

Lain nan dari pado itu Lan, tanyato pisang ko kalau inyo mulai baranak, anaknyo indak akan jauh dari induaknyo, jadi harapan nan tatumpang di sinan, kok lah manjadi keluarga nan baru anak e isuak, nan induak jo ayah jan sampai dilupoan.

Labiah lanjuik Mak Datuak Kayo juo manyurah tantang mampaat pisang ko ampia kasadonyo nan baguno. Batang nyo acok dpakai untuak kasandaran parapian kutiko malamang. Daunnyo untuak ka unduang-unduang kutiko ujan. Atau pun kalau nan masih mudo acok digunoan untuak ka pambungkuih lapek jo aleh buluah pambuek lamang.

Kalau ka disabuik bana tantang jantuang pisang, iko nan banyak bana mampaat e Lan, salain tinggi kadar serat e, ancak pulo untuak nan sadanga manyusui. Konon kabanyo bisa mampabanyak aia susu untuak induak-induak nan baranak ketek. Tantangan buah pisang kok disabuik bana, sangek banyak manganduang zat potasium kato urang kasihatan, zat ko paralu untuak mampacapek produksi energi jo kakuatan. Jadi atlit-atlit nan banyak mamakai tinago dalam baolah raga, yo saban cocok makan pisang ko mah Lan.

Tapi ciek pasan Mak Anan nyo Lan, ka untuak urang na alah parnah cuci darah ijan sakali kali mamakan pisang, bitu pasan nan parnah Mak Anan danga kutiko mancaliak Kak Tuo mamak wakatu operasi mamasang cimino untuak ka mancuci darah e di masakik tadi pagi. Sasudah Kak Tuo di operasi, bapasan bana dotor tu untuak ijan mamakan pisang. Tapi Mak Anan, indak sempat batanyo banyak tantang itu, baa bana urang nan lah cuci darah ko indak buliah makan pisang. Mungkin lain kali Mamak ka batanyo juo ka dotor tu.

Nah Lan… makan lah goreng jo katan ko lai Lan, kito abih an lai, lah banyak lo curito mamak ka ang Lan, mudah-mudahan awak kasado nyo talinduang dari panyakik dan mandapek an manpaat dari makan pisang nan lah jadi goreang ko. Aaaamin…


Wartawan : Bahren
Editor : Bahren

Tag :#curito Minang #bahaso minang

Baca Juga Informasi Terbaru MinangSatu di Google News

Ingin Mendapatkan Update Berita Terkini, Ayu Bergabung di Channel Minangsatu.com