JATAH TANGGUAK

Jatah Tangguak

Oleh: Bahren*

Tibo-tibo sajo Mak Anan manalepon Si Alan pagi cako. Indak ado angin indak ado ujan talepon Si Alan badariang. Langsuang sajo di sahuik an dek Si Alan talepon mamak e cako. Assalamualaiku Mak, a kaba Mak? Mako pagi bana Mak Anan lah manalepon awak. Waalaikum Salam Lan. Alhamdulillah, den lai sihaik. Den, nak manyilau ang se nyo Lan. Lai ko lah sihaik waang. Dek Lah lamo pulo Ang indak ka rumah jo bakaba ka Den. Biaso e sakali atau duo kali dalam sapakan, Ang lai juo manyilau Den ka dangau. Iyo… Mak. Wak sibuk bana kini banyak bana karajo nan dikakok dalam duo bulan balakang ko Mak. Beko sore lah Wak silau Mamak ka dangau. Aaaaa jadih… Den tunggu Wa’ang di dangau sore dih!. Jadih Mak, jawek si Alan, manutuik talepon Mamak e cako.

Sore pun tibo, sapulang dari kantua e, Si Alan langsuang ka dangau Mak Anan. Di dangau lah duduak santai mamak e, sambia maisok daun anau. Sakali-sakali goreang ubi nan baru di bangkik dari kabun e tadi pagi digatok e juo sagigik-sagigik. Salam pun dibaco dek Si Alan. “Assalamualaikum Mak! Waalaikum Salam, jawek Mamak e dari langkan dangau. Naiak lah Lan, duduak mai a. Ko Kupi jo Goreang ubi lah dibuek an dek mintuoa Ang dari tadi. Den mangecek ka mintuo ang, baso ang ka datang sore ko. Mako duduak lah Si Alan dakek Mamak e tadi.

Langsuang sajo Si Alan batanyo ka Mamak e.  A ota wak sore ko nan ka sero ko kiro-kiro Mak. Lah lamo pulo Mamak ndak bacurito ka awak. Itulah dek Ang Lan. Tagisia lo den mancaliak kurenah jo laku di Pirin tadi. Wakatu nyo pai manangkok lauak di banda ketek bulakang masajik tu a. Ooooo, ba a dek tagisia lo mamak dek Si Pirin?. Danga dek Ang dih, biko carito nyo. Tadi padi, pulang dari Pakan Kamih den bajalan sajo. Dek karano nak lakeh tibo di rumah, mako den ambiak jalan mamotoang ka arah lakang musajik. Kutiko sampai di lakang musajik tu tampak lah di den Si Pirin, Si Kari, jo si Muih sadang asyik mambagi-bagi lauak nan ditangkok e dari banda lakang musajik tu. Tu, baa lai mak? Semba Si Alan. Danga lah dek Ang dulu, jawek mamak e.

Ado nan aneh nampak di Den. Nan Si pirin ko batigo di tampek tu nampak di den nyeh. Tapi nan onggok lauak e ko ado ampek. Untuak sia kolah nan saonggok lai ko? Batanyo-tanyo den dalam ati sajo kutiko itu. Dek indak juo sanang dalam pangana den doh, batanyo juo lah den akia nyo, sambia bagarah ka Si Pirin. Pirin, nan sa-onggok lai ko, ka untuak den ko? kato den ka we e. Ampek tampak di den onggok e, samantaro kalian batigo nyeh. Nan kalamak dek Mak Anan je, jawek Si Pirin, wak den nan manangkok jo babasah-basah masuak banda jo si Muih jo Kari bagai mamak pulo nan mintak sa onggok. Kok amuah mamak bali lauak den ko, jawek Si Pirin tadi. Indak-indak den bagarah je nyo Pirin, tibo di waang baambiak asi bana nampak e. Den heran sajo, kalian batigo nyeh, kok onggok lauak e ampek. Kauntuak sia ciek lai tu? Mako nyo den sangko kauntuak den, karano tampak dek kalian den sadang lalu di siko.

Oooo. Nan saonggok ko mukasuik Mak Anan? Iko jatah tangguak ko Mak!. Tangguak? Tangguak?... ma paja tu? Paja baa lo dek Mak Anan ko, iko a… tangguak? Alaik nan den pakai jo kangkawan tadi ka untuak manangkok lauak tun, sambia nyo mancaliak an tangguak nan lah agak punah tu ka Mak Anan. Eee pampam. Lapun ko? Iyo tangguak ko, tu ado lo jatah e dek mamak. Amuah wak dapek lauak dek mancakau e je dalam aia banda ko? Indak kan? Makonyo den pakai tangguak den ko? Karano tangguak ko lah, mako lauak kini ko bisa di bagi, ateh jaso tangguak ko makonyo diagiah pulo jatah. Tu sia nan ka mabiak jatah e beko, pandai tangguak tu mambaok pulang? Pandai tangguak tu mamasak lauak tu?. Tanyo Mak Anan. Tu aden nan ka mambaok pulang mak, kok tangguak, tangguak den, nan mambao den, tu jatah tangguak tu ka untuak den, jawek si Pirin.

Oooo bitu yo. Ang kok ka galia Pirin, jan bitu bana, kok ka nio agak banyak Ang dari kawan Ang tu indak pulo harus ang pakai caro itu, kok tangguak ang pulo nan ang agiah jatah. Ang katoan je lah ka Si Muik jo Si Kari, nan jatah ang agak banyak dari wee karano ang nan punyo tangguak salasai urusan. Ko indak, ang kaluan pulo jatah tangguak ang, supayo ang dapek satangah bagian dari lauak tu. Licik namo e ang u Pirin.  Tasarah Mak Anan lah. Pokok e, den jo si Kari sarato Si Muih lah supakaik tadi, jatah tangguak ko di kalua-an. Kok bitu kecek ang tasarah Ang lah Pirin, tangguang lah doso dek Ang isuak.

Hahahahah. Tagalah lah di Alan mandanga curito mamak e cako. Kok dipikia-pikia iyo pulo mah Mak, banyak nan tajadi takah tu kini. Dek gara-gara inyo bajaso sangenek di dalam sabuah urusan, mako inyo antak-antak-i untuak manyuruah urang manyabuik jaso sarato usaho e tu. Kok ado sajo urang nan mambantu atau mambari sumbangan sangenek untuak pamelok-an musajik jo jalan kampuang, itu nan disabuik-sabuik e, Kok ndak di den, indak ka co iko ko doh. Iyo…iyo… itu bana nan banyak tajadi kini ko. Cando Si Pirin manangkok lauak tadi. Tangguak e indak mamintak apo-apo, nan Si Pirin manyuruah mangaluakan jatah tangguak e. Padoan si Muih jo Si Kari indak pulo kurang karajo e nampak di den doh, inyo baduoa nan basah puyuik nampak di den, samantaro Si Pirin manggaro-garo dari ateh je den caliak nyo. Sambia sakali-sakali ma arahkan Si Muih Jo Kari kama tangguak ko ka di sorongkan. Bado’a sajo kito lai Mak, mudah-mudahan Si Muih jo Kari ko lai iklas pulo manarimo jatah e nan sabanyak tu sainggo indak manjadi doso dek Si Pirin. Iyo bitu agak e lai nyeh Lan. Nah… ka musajik wak, urang lah abang pulo. Sumbayang wak lai.

*Dosen Sastra Minangkabau FIB Unand