HOME LANGKAN TAMBO

  • Sabtu, 15 Februari 2025

Kamanakan Saparuik Dalam Adat Minangkabau

Kamanakan  dalam Masyarakaik Minangkabau
Kamanakan dalam Masyarakaik Minangkabau

Kamanakan Saparuik dalam Adat Minangkabau 

Oleh: Andika Putra Wardana

Dalam struktur kakarabatan matrilineal Minangkabau, istilah “kamanakan saparuik” mangacu pado anak dari sodaro padusi nan barasa dari garih katurunan ibu nan samo. Sacaro harfiah, “saparuik” bararti “satu paruik”, nan manggambarkan  kakarabatan nan sangaik arek dalam sakaluarga gadang. Kamanakan saparuik punyo paranan pantiang dalam manjago kabarlangsungan adaik jo tradisi di Minangkabau.

Dalam sistem kakarabatan Minangkabau, bagian taketek disabuik “samande” atau “seibu”, nan tadiri dari ibu jo anak-anaknyo. Babarapo kaluarga Samande nan masih punyo hubuangan darah arek mambantuak kalompok nan disabuik “saparuik”. Kalompoak saparuik iko biasonyo tadiri dari ampek ganarasi yoitu:

Ninik: Ibu dari nenek.
Nenek: Babarapo urang nenek nan saibu.
Ibu: Anak-anak dari paro nenek nan saibu.
Cucu: anak-anak dari paro ibu itu.

Satiok saparuik dipimpin dek mamak tatuo nan disabuik “Tungganai”. Tungganai batangguang jawab ataih kasajahteraan jo kaharmonisan anggota saparuik, sarato untuak mamastikan nilai-nilai adaik tatap dijalankan dangan baiak.

Paran kamanakan saparuik sangaik vital dalam manjago harato pusako jo malanjuikan tradisi kaluargo. Dalam sistem matrilineal Minangkabau, harato pusako diturunkan malalui garih katurunan ibu, sahinggo kamanakan saparuik manjadi pawarih utamo harato tasabuik. Inyo diharokan untuak manjago jo mamanfaatkan harato pusako demi kapentingan basamo jo mamastian kabarlanjutan warisan kaluargo.

Salain itu, kamanakan saparuik juo baparan dalam pamiliahan jo panobatan pangulu atau pamimpin adaik. Inyo punyo hak untuak bapartisipasi dalam musyawarah kaluargo gadang dalam manantuan sia nan layak manjadi pamimpin, badasarkan kriteria adaik nan alah ditatapkan. Hal iko manunjuakan batapo pantiangnyo paran kamanakan saparuik dalam struktur sosial jo politik masyarakaik Minangkabau.

Hubuangan antaro mamak jo kamanakan saparuik juo sangaik arek. Mamak batindak sabagai pambimbiang jo palinduang dek kamanakannyo, mambarikan nasihaik jo arahan dalam barbagai aspek kahidupan, tamasuak dalam hal pandidikan, parnikahan, jo tangguang jawab sosial. Sabagai balasannyo, kamanakan diharokan untuak manghormati jo mamatuhi arahan mamak, sarato manjago namo baiak kaluargonyo.

Tapi, dalam parkambangan zaman, paran jo fungsi kamanakan saparuik manghadapi tantangan. Modernisasi jo parubahan sosial alah mampangaruhi struktur kakarabatan tradisional Minangkabau. Banyak ganarasi mudo nan marantau jo tapapar budayo lua, sahinggo pamahaman jo panghargaan tahadok nilai-nilai adaik mulai bakurang. Oleh karano itu, pantiang dek masyarakaik Minangkabau untuak taruih mangedukasi ganarasi mudo tantang pantiangnyo paran kamanakan saparuik dalam manjago identitaih jo warisan budayo nyo.

Sacaro kasaluruhan, kamanakan saparuik marupokan elemen kunci dalam struktur kakarabatan Minangkabau. Inyo indak hanyo baparan sabagai panaruih garih katurunan, tatapi juo sabagai panjago adaik jo tradisi nan alah diwarihan dek laluhua. Dangan mamahami jo manjalankan paran iko, kamanakan saparuik mamastian kalau nilai-nilai luhua Minangkabau tatap lastari Jo relevan dalam kahidupan pado era kini.


Wartawan : Andika Putra Wardana
Editor : melatisan

Tag :#Kemenakan #Minangkabau

Baca Juga Informasi Terbaru MinangSatu di Google News

Ingin Mendapatkan Update Berita Terkini, Ayu Bergabung di Channel Minangsatu.com